Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
DİL 3033	ANLAMBİLİM	ZORUNLU	3	0	0	4

Dersi Veren Birim

Dil Bilimi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇENT BURCU İLKAY KARAMAN

Dersi Alan Birimler

Dil Bilimi

Dersin Amacı

Anlambilimi dersinin amacı dillerin anlambilimsel özelliklerini araştırmayı ve dizisel ve dizimsel düzeylerde ortaya çıkan anlam ilişkilerini dilbilimsel bakış açısından ele almaktır. Derste farklı dilbilimcilerin anlam konusunda geliştirdikleri yöntemler incelenerek öğrencilerin anlambilimsel ilişkileri keşfetmeleri sağlanacaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Dillerin anlambilimsel özelliklerini tespit edebilmesi
2	Dizisel ve dizimsel düzeylerde ortaya çıkan anlam ilişkilerini değerlendirebilmesi
3	Anlambilimsel ilişkileri belirleyebilmesi
4	Anlam türlerini tanımlayabilmesi, sınıflandırabilmesi ve ayırt edebilmesi
5	Sözcüğün tanımından hareket ederek, de Saussure'ün gösterge modeli ile Ogden ve Richards'ın göstergebilimsel üçgeninin öğelerini ayrıntılı bir biçimde tartışabilmesi
6	Anlam ve kavramı ayırtedebilmesi

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Anlambilimi nedir Durgun anlambilimi nedir Gelişmeli anlambilimi nedir Anlambiliminin kısa geçmişi.
2	Dildeki birimlerin anlam yönü. Dil, sözcük, gösterge, kavram, anlam.
3	Dil yeteneği, dil sesleri, dil ve sözcük. F. de Saussure e gelinceye kadar sözcük. F. de Saussure ve sözcük. F. de Saussure den sonra sözcük.
4	Sözcüklerin çeşitli özellikleri, özel isimler. Sözcüğün kavram yönü: kavramlar. Anlatım yolu. Kavram alanı sorunu, çağrışım alanı sorunu.
5	Anlam ve anlamın türleri. Anlam nedir Sözcüğün anlam çerçevesi. Kapsam, ilgi, bileşik öğeler. Anlam üzerindeki görüşler, varsayımlar. Anlam anlayışımız. Temel anlam, yan anlam. Anlam ilişkileri: Çokanlamlılık. Eşanlamlılık. Eşadlılık. Eşdeğerlilik.
6	Söz sanatı sayılan anlam olayları: Aktarmalar Deyim aktarması Ad aktarması Benzetme Tasarımlar
7	Duygu değeri Anlam açısından özel adlar Yerlileştirme Bağlam Bağdaştırma Dizisel, Dizimsel & Türetimsel İlişkiler
8	Anlam değişmeleri: Anlam daralması. Başka anlama geçiş, diğer değişmeler. Anlam değişmelerinin nedenleri ve süresi. Anlam genişlemesi. Anlam değişmeleri ve Eşdeğerlik İlişkisi
9	Kavramlaştırma (Anlamlama) Kavramlar dünyası Söz sanatı sayılan anlam olayları: Aktarmalar Deyim aktarması Ad aktarması Türkiye Türkçesinin Kavram Zenginliği ve Eşanlamlılar
10	Türkçenin anlambilimi açısından özellikleri. Türkçede Sözcük, Kavram, Anlam. Türkçenin anlam yönü ile ilgili bazı dilbilgisel özellikleri. Türkçede kavramlar (Somut ve soyut kavramlar). Türkçede anlatım yolları.
11	Belirsizlik Bağlam ve Çıkarım
12	Söz-Eylem Kuramı Tümce Anlambilimi

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Aksan, Doğan (1971) Anlambilimi ve Türk Anlambilimi Ana Çizgileriyle. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları: 217
2. Aksan, Doğan (1990) Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. 3. Cilt. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 439/3.
3. Aksan, Doğan (2006) Türkçenin Sözvarlığı Türk Dilinin Sözcükbilimiyle İlgili Gözlemler, Saptamalar. 4. Baskı. Ankara: Engin Yayınevi.
4. Aksan, Doğan (2009) Anlambilim Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. 5. Baskı. Ankara: Engin Yayınevi.
5. Cruse, Alan David (2000) Meaning in Language An Introduction to Semantics and Pragmatics. Oxford: Oxford University Press.
6. Günay, Veli Doğan (2007) Sözcükbilime Giriş. İstanbul: Multilingual.
7. Jackson, Howard & Zé Amvela, Etienne (2000) Words, Meaning and Vocabulary An Introduction to Modern English Lexicology. London & New York: Cassell.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Ders
2. Sunum
3. Olgu tespit etme

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Vize
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 + FN * 0.60

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

1. ÖÇ 1-6: Ara sınav ve finalde sorulacak sorular ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

meltem.sargin@deu.edu.tr
Ofis no: B Blok B 432
Ofis tel no: (30)18624

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri