DERECE PROGRAMLARI

: Genel Dilbilim Doktora

Genel Tanım

Kuruluş (kuruluş tarihi, programın genel yapısı)

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Genel Dilbilim Ana bilim Dalı, 2000 yılında kurulmuştur. Genel Dilbilim Ana bilim Dalı, misyonu doğrultusunda, dil ve dilin biyolojik, ruhbilimsel ve toplumsal yönlerinin bir bütün olarak düşünüldüğü geniş açılı ve birleştirici bakış açısını benimsemektedir. 2012 yılında bütün üniversitemizde gerçekleştirilen Bologna süreci kapsamında, öğrencilerimizin daha yenilikçi ve daha özgürlükçü bir eğitim alabilmesi için, anabilim dalımızın programı Avrupa Birliğindeki üniversitelerin ölçütlerine göre tekrar güncellenmiş ve düzenlenmiştir.

Hizmet verdiği öğrencilerin dile bilimsel bakış açısı kazanmalarını sağlamak, bu öğrencileri dil üzerinde araştırma ve uygulama yapmaya özendirerek toplumdaki farklı sektörlere yönelik yayın ve işgücü desteği sağlamak ve uygulamalı dilbilim alanında çalışmalar yapmaktır. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Genel Dilbilim Anabilim Dalının amacı, öncelikle Türkçe Dilbilim çalışmalarına katkıda bulunmak ve bu bağlamda araştırma temelinde yetkin çalışmalar sunmak, Türkiyede dilbilim alanyazınında gözlemlenen eksikliklere ilişkin çalışmalar yürütmek ve Türkçenin doğru ve etkin bir biçimde kullanımına yönelik gerek eğitimsel gerekse de akademik katkı sağlamaktır. Bununla birlikte bölümümüz ulusal olduğu kadar uluslarası yayın ve çalışmalar ile karşılaştırmalı ve karşıtlaştırmalı yöntemler çerçevesinde Türkçenin diğer diller ile ilişkisini betimleyen kuramsal ve uygulamalı çalışmalar ortaya koymayı da hedeflemektedir. Bu bağlamda gerek dilbilim alanına gerekse de topluma hizmet verecek bireyler yetiştirerek her türlü medya ve resmi kurumlarda dile ilişkin konularda danışmanlık yürütecek, ana bilim dalımızda edindiği bilgileri uygulamalı olarak toplum yararına sunacak öğrencileri yetiştirme hedefi ana bilim dalımız için temel noktalardan biridir.

Kazanılan Derece

Genel Dilbilim Doktora

Derecenin Düzeyi

Üçüncü Düzey ( Doktora Derecesi )

Kabul ve Kayıt Koşulları

İkinci Düzey (Yüksek Lisans) diploması; Mezuniyet ortalaması en az 80/100 ya da 3/4 olması; Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavının (ALES) ilgili dalından ya da eşlenirliği kabul edilen sınavlardan (GRE/GMAT) en az 60 almış olmak; yabancı dil sınavlarından (ÜDS/KPDS/YDS/e-YDS/YÖKDİL) ya da eşlenirliği ÖSYM tarafından kabul edilmiş olan diğer yabancı dil sınavlarından en az 60 almış olmak. Not Döküm Çizelgesi; Doktora Bilim Sınavından en az 75 almış olmak.

Önceki Öğrenmenin Tanınması Hakkında Kurallar

Yatay Geçişle gelen öğrenciler:
Türkiye deki ve yabancı ülkelerdeki yükseköğretim kurumlarından Dokuz Eylül Üniversitesine yatay geçiş yapmak isteyen öğrenciler için Yükseköğretim Kurumlarında Ön Lisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yandal ile Kurumlararası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik ile Üniversitemiz Senatosunun belirlediği yatay geçişlerle ilgili Değerlendirme Şartları uygulanır.
Yatay Geçiş Kontenjanları Yükseköğretim Kurulu tarafından ilan edilmektedir. Değerlendirme ise; fakülte ve yüksekokullarda oluşturulan komisyonlar tarafından yapılmakta ve ilgili kurullarca karara bağlanarak ilan edilmektedir.

Dikey Geçişle gelen öğrenciler:
Meslek Yüksekokullarından mezun olanların, bitirdikleri alanların devamı niteliğindeki lisans programlarına dikey geçişleri; Meslek Yüksekokulları ve Açık Öğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkındaki Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Üniversite tarafından ayrılan kontenjanlar ÖSYM Başkanlığına bildirilir. Bildirilen bu kontenjanlar ve koşullar ÖSYM tarafından hazırlanan Dikey Geçiş Kılavuzunda ilan edilir.
Yerleştirme işlemleri Dikey Geçiş Sınavı neticesine göre merkezi olarak ÖSYM tarafından gerçekleşir.

Dokuz Eylül Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğine göre Enstitülere bağlı programlara yatay geçişle öğrenci alınmamaktadır. Öğrencinin bir başka üniversitenin lisansüstü programına kayıtlı iken alıp başarılı olduğu derslerden Dokuz Eylül de aynı lisansüstü programa kayıt olduktan sonra hangilerinin asgari ders yükünden sayılması ile ilgili dilekçesine istinaden, ders içeriklerini ve not döküm çizelgesini gösteren başvurusu, danışmanın önerisi, anabilim dalı başkanlığının görüşü ve enstitü yönetim kurulu kararıyla belirlenir. Değişim programlarına katılan öğrencilerin karşı üniversiteden aldıkları dersler seçimlik ya da zorunlu ders olarak kabul edilir.

Yeterlilik Koşulları ve Kuralları

4 yıl, 1 yılda 2 yarıyıl, her yarıyılda 16 hafta, 240 AKTS.

Program Profili (programın amacı, programın yapısı, yöneldiği alanlar, bölüm olanakları)

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Genel Dilbilim Anabilim Dalı, şu anda 6 öğretim üyesi, 4 öğretim görevlisi ve 1 doktoralı araştırma görevlisi ile öğretime devam etmektedir. Ayrıca bölümümüze ait 1 çalışma odası, 1 yüksek lisans dersliği ve bir kütüphane (Prof. Dr. Semiramis YAĞCIOĞLU Kütüphanesi), öğrencilerin kullanımına sunulmuştur.

Temel Program Kazanımları

1   Bilime yenilik getirmek adına lisansüstü niteliğe dayalı doktora düzeyinde dilbilimsel bilgiyi derinleştirip geliştirebilme
2   Dil ve eğitim, dil ve beyin, dil ve cinsiyet, dil tipolojisi, bilişsel dilbilim, edimbilim ve söylem çözümlemesi gibi alanlardaki çalışmaları yorumlayabilme ve bu alanlardaki bilgilerin sınırlarını genişletebilme
3   Dilbilim alanındaki yeni bilgilere sistematik bir biçimde yaklaşabilme, alanıyla ilgili bilimsel araştırma yöntemlerinde üst düzeyde beceri kazanabilme
4   İletişim bağlamında söylemin işlevini tanımlayabilme ve söylem çözümlemesi çerçevesinde değerlendirme yapabilme
5   Türkçenin yabancı dil öğretimi konusunda, dil politikalarına katkıda bulunacak akademik çalışmalar yapabilme
6   Dilin biyolojik, nörolojik, psikolojik ve bilişsel boyutlarını akademik anlamda değerlendirebilme
7   Yazılı metinlerin düzenlenişi, oluşturulması ve çözümlenmesi konusunda dünyadaki alanyazını takip ederek yeni çalışmalar ortaya koyabilme
8   Dilin toplumsal, ruhsal, kültürel ve cinsiyet boyutları hakkında akademik çalışmalar yapabilme ve bu alandaki yenilikleri izleyebilme
9   Yaratıcı ve eleştirel düşünme, özgün bir çalışma ortaya koyarak bilime katkıda bulunabilme
10   Türkçe sözdizim çalışmalarına yeni kuramsal yaklaşımlar geliştirebilme ve bilimsel katkı sağlayabilme
11   Alanında en az bir yabancı dilde ileri düzeyde akademik tartışmalar yapabilme
12   Dünyadaki ve ülkemizde dilbilim alanyazınındaki gelişmeleri yakından takip ederek yeni ve karmaşık fikirleri çözümleyebilme, değerlendirebilme, yeni fikirler üretebilme ve bu bilgileri kullanarak bilimsel makale yayınlayabilme ve bilgi toplumu olma sürecinde katkıda bulunabilme
13   Akademik ve profesyonel bağlamda stratejik karar verme süreçlerini kullanarak etkileşim kurabilme ve toplumsal, bilimsel ve etik konularda çözüm üretebilme

Mezunların İstihdam Profilleri

Bölüm mezunları çeşitli kurumların görüntülü ve sesli iletişim birimlerinde danışmanlık, basın-yayın ve tanıtım alanlarında çalışan kurumlarda düzeltmenlik, metin yazarlığı, özel ya da resmi kurumların iç ve dış yazışmalarında, dilin doğru kullanımı açısından denetmenlik görevlerini üstlenebileceklerdir. Bu doğrultuda mezunlarımız arasında çeşitli yayınevlerinde düzeltmenlik yapanlar bulunmaktadır. Bununla birlikte mezunlarımız arasında çeviri büroları açarak bu alanda çalışmalarını sürdürenler de bulunmaktadır. Ayrıca, kuruluşumuzdan günümüze kadar geçen sürede mezun verdiğimiz toplam 4 sınıfın mezunları arasında üniversitemiz yabancı diller yüksek okulu da dahil olmak üzere çeşitli üniversitelerin yabancı diller yüksek okullarında okutmanlık görevini üstlenenler mevcut olduğu gibi dersanelerde öğretmen olarak çalışan mezunlarımız da bulunmaktadır. Bununla birlikte uygulamalı dilbilim ve nörodilbilim çerçevesinde edinilen bilgiler sayesinde öğrencilerimiz söz konusu alanlarda da akademik çalışma yapma olanağına sahip olmaktadırlar.

Üst Derece Programlarına Geçiş

Mezunlar doktora sonrası çalışmalara başvurabilir.

TYYÇ - Program Yeterlilikleri İlişkisi


Ders Yapısı ve Kredileri

Programda dersler dönemliktir. Derslerde bir ön koşul bulunmamaktadır. Her öğrenci dönemlik olarak 4 (dört) ders almak zorundadır. Bu dört ders dönem içi açılan dersler arasından seçilir.
D:Ders U:Uygulama L:Laboratuvar
B:Bahar Dönemi G:Güz Dönemi H:Her İki Dönem
 
1 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 SBE 6000 BİLİM FELSEFESİ VE ETİĞİ ZORUNLU 3 0 0 5
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 25
TOPLAM:   30
 
1 .Dönem Seçmeli:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 2 DİL 6081 METİN TÜRLERİ SEÇMELİ 3 0 0 8
G 3 DİL 6091 DİLİN BİYOLOJİK KÖKENLERİ SEÇMELİ 3 0 0 9
G 4 DİL 6085 TÜRKÇENİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ SEÇMELİ 3 0 0 8
G 5 DİL 6087 İŞLEVSEL DİLBİLİM SEÇMELİ 3 0 0 9
G 6 DİL 6089 SESBİLİM İNCELEMELERİ SEÇMELİ 3 0 0 8
G 7 DİL 6083 SÖZDİZİM İNCELEMELERİ I SEÇMELİ 3 0 0 9
 
2 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 30
TOPLAM:   30
 
2 .Dönem Seçmeli:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 6028 KANITLAYICI SÖYLEM VE İNANDIRMA SEÇMELİ 3 0 0 7
B 2 DİL 6044 TÜR ÇÖZÜMLEMESİ SEÇMELİ 3 0 0 8
B 3 DİL 6038 YAZINSAL GÖSTERGEBİLİM SEÇMELİ 3 0 0 7
B 4 DİL 6040 SÖZDİZİM İNCELEMELERİ II SEÇMELİ 3 0 0 8
B 5 DİL 6046 SÖYLEM VE İDEOLOJİ SEÇMELİ 3 0 0 8
B 6 DİL 6042 BİLİŞSEL DİLBİLİM SEÇMELİ 3 0 0 7
 
3 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 6198 UZMANLIK ALANI ZORUNLU 3 0 0 6
G 2 DİL 6096 SEMİNER ZORUNLU 0 3 0 3
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 21
TOPLAM:   30
 
3 .Dönem Seçmeli:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 3 DİL 6095 DİL, TOPLUMSAL CİNSİYET VE FEMİNİST KURAM SEÇMELİ 3 0 0 6
G 4 DİL 6097 KAVRAMSAL KARMAŞIKLAR SEÇMELİ 3 0 0 5
G 5 DİL 6101 GÖRSEL GÖSTERGEBİLİM SEÇMELİ 3 0 0 5
G 6 DİL 6093 BİÇİMSEL ANLAMBİLİM SEÇMELİ 3 0 0 6
G 7 DİL 6105 DERLEM DİLBİLİM SEÇMELİ 3 0 0 5
G 8 DİL 6103 DEĞERLEME KURAMI SEÇMELİ 3 0 0 5
 
4 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 6199 TEZ ÇALIŞMASI ZORUNLU 0 0 0 30
TOPLAM:   30
 
5 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 6199 TEZ ÇALIŞMASI ZORUNLU 0 0 0 30
TOPLAM:   30
 
6 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 6199 TEZ ÇALIŞMASI ZORUNLU 0 0 0 30
TOPLAM:   30
 
7 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 6199 TEZ ÇALIŞMASI ZORUNLU 0 0 0 30
TOPLAM:   30
 
8 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 6199 TEZ ÇALIŞMASI ZORUNLU 0 0 0 30
TOPLAM:   30
 

Sınavlar, Ölçme ve Değerlendirme

Her ders için uygulanan ölçme ve değerlendirme yöntemleri ilgili öğretim üyesi/leri tarafından hazırlanan ve Bilgi paketinde yer alan Ders Tanıtım Formunda tanımlanmıştır. Sınavlar ve ders başarı notları ile ilgili olarak DEÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin ilgili maddeleri uygulanır.
DEÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği web adresi: http://www.sbe.deu.edu.tr/sbe/mevzuat

Mezuniyet Koşulları

Doktora programı teziyle beraber, ilgili dersler (81 AKTS), uzmanlık alanı dersi (6 AKTS), seminer (3 AKTS) ve tez çalışması (150 AKTS) olmak üzere toplamda 240 AKTS'den oluşur. Öğrencilerin genel not ortalamalarının en az 2.50/4.00 olması ve tüm dersleri en az CB/S/TP notları ile geçmiş olmaları gerekir.

Çalışma Şekli (tam zamanlı,yarı zamanlı,e-öğrenme)

Tam gün

Adres ve İletişim Bilgileri (program başkanı veya eşdeğeri)

Anabilim Dalı Başkanı : Doç. Dr. Kamil İşeri
Tel : (0232) 412 86 24
e-posta : kamil.iseri@deu.edu.tr