Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
FİZ 4129	RADYASYON FİZİĞİ +	SEÇMELİ	2	2	0	7

Dersi Veren Birim

Fizik

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

PROFESÖR ÖZLEM KARADENİZ

Dersi Alan Birimler

Fizik (İ.Ö)
Fizik

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, radyasyon kaynaklarının, farklı radyasyon türlerinin madde ile etkileşimlerinin ve dedeksiyon yöntemlerinin öğretilmesi ve radyasyon fiziğine genel bir giriş sağlamaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Radyasyon fiziğinin temel kavramlarını tanımlayabilme.
2	Radyasyon kaynaklarını listeleyebilme
3	Farklı radyasyon tiplerinin, madde ile etkileşim mekanizmalarını anlatabilme.
4	Farklı radyasyon dedeksiyon yöntemlerini sınıflandırabilme.
5	Ağır ve hafif yüklü parçacıklarının maddesel ortamlardaki menzillerini hesaplayabilme.
6	Foton madde etkileşimlerinin atenuasyon katsayılarını hesaplayabilme.
7	Farklı radyasyon dedektörlerinin avantaj ve dezavantajlarını karşılaştırabilme.
8	Radyasyonun tipi, enerjisi ve aktivitesine uygun ölçüm yöntemlerini saptayabilme.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Dersin tanıtımı: Radyasyon fiziğinin konusu, kapsamı, temel radyoaktivite kavramları.
2	Yapay ve doğal radyoaktivite.
3	Doğal radyoaktivite (kozmik radyasyon, karasal radyasyon, bina içi ve bina dışı radyasyon)
4	Yapay radyoaktivite (Tıpta radyasyon kaynakları, nükleer güç santralleri, radyoaktif serpinti, endüstriyel radyasyon kaynakları)
5	Alfa parçacıkları, beta parçacıkları, gama ışınları, X-ışınları.
6	Ağır yüklü parçacıkların madde ile etkileşimi (enerji kaybetme mekanizmaları, tek bir çarpışmada maksimum enerji transferi, durdurma gücü için Bethe formülü, ortalama iyonizasyon enerjileri, menzil, yavaşlama oranı)
7	Elektronların madde ile etkileşimi (enerji kaybetme mekanizmaları, çarpışma durdurma gücü, radyatif durdurma gücü, radyasyon verimi, menzil, yavaşlama zamanı)
8	Fotonların madde ile etkileşimi (fotoelektrik olay, compton saçılması, çift oluşumu ve anhilasyon, fotonükleer reaksiyonlar, atenuasyon katsayıları, saçılma ve enerji absorbsiyon katsayıları, tesir kesitleri)
9	ARA SINAV
10	Nötron kaynakları ve nötronların sınıflandırılması.
11	Nötronların madde ile etkileşmesi, çekirdek-nötron etkileşimleri, nötron reaksiyonları, inelastik ve elastik saçılmalar, nötron aktivasyon, fisyon, kritiklik.
12	Radyasyon dedeksiyon yöntemleri Gazlarda iyonizasyon, iyonizasyon akımı, iyonizasyon pulsları, gazlı dedektörler (iyonizsayon odası, orantılı sayaç ve geiger-müller sayacı)
13	Katıların bant teorisi, aşılanmış yarı-iletkenler, p-n kavşakları, yarı-iletken dedektörler (yüzey engelli dedektörler, Ge(Li) ve Si(Li) dedektörler, HPGe dedektörler)
14	Sintilasyon tanımı, organik sintilatörlerde sintilasyon, sintilasyon dedektörleri.
15	Termolüminesans dozimetreler, Kimyasal dozimetreler, Kalorimetri, Nötron dedektörleri.
16	Final Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Ana kaynak: Atoms, Radiation and Radiation Protection (J.E. Turner)
Diğer kaynaklar:
Radiation Detection and Measurement (G.F.Knoll)
Measurement and Detection of Radiation (N. Tsoulfanidis)
Introduction to Health Physics (H. Cember)

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Anlatım Yöntemi
2. Soru-Yanıt Tekniği
3. Tartışma Yöntemi
4. Ödev

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ1	1. Vize
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ1 * 0.50 + FN * 0.50
4
5

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

1. Öğrencilerin hazırladıkları ödevler ara sınav notuna eklenecektir.
2. Yıl sonu sınavı yazılı sınav ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70 ine katılım zorunludur.
2. Her türlü kopyacılık eylemi disiplin soruşturması açılması ile sonuçlandırılacaktır.
3. Öğretim üyesi uygulamalı sınavlar yapma hakkını saklı tutar. Bu sınavlardan alınacak notlar vize ve final sınavı notlarına eklenecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

ozlem.karadeniz@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Cuma günleri saat 10:00-12:00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	2	28
Uygulama	14	2	28
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	4	56
Vize Sınavına Hazırlık	1	20	20
Final Sınavına Hazırlık	1	25	25
Ödev Hazırlama	1	5	5
Final Sınavı	1	1	1
Vize Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			164

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.5	PK.9	PK.11
ÖK.1	5	4	4		3	1
ÖK.2		5
ÖK.3	4	5	4		3	1
ÖK.4		5	4	2		1
ÖK.5	3		5		3	1
ÖK.6	3		5		3	1
ÖK.7		5	5
ÖK.8		5	5

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI