DERS ADI

: İŞ ÖNGÖRÜMLEME

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
QMT 3001 İŞ ÖNGÖRÜMLEME ZORUNLU 4 0 0 6

Dersi Veren Birim

İşletme

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

YRD.DOÇENT AYSUN KAPUÇUGİL İKİZ

Dersi Alan Birimler

Uluslararası İşletmecilik ve Ticaret
İşletme

Dersin Amacı

Bu ders, öğrencilere iş tahminlerinin oluşturulması ve uygulanmasına yönelik ana konuların verilmesini amaçlamaktadır. İşletmelere yönelik uygulamalar, satışlar, üretim, envanter, faiz oranları ve döviz kurları gibi makroekonomik faktörler ve hem kısa hem de uzun vadeli iş planlamanın diğer yönleri için tahminleri içermektedir.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Tahminlemenin temel araçları ve temel zaman serisi analizi teknikleri konusunda bilgi sahibi olmak
2   Veri analizi ve model seçim kriterlerinin önemi hakkında bilgi sahibi olmak.
3   Hareketli ortalama ve üstel düzeltme tekniklerini iyi şekilde anladığını göstermek ve aynı zamanda bu teknikleri elektronik tablolama yazılımı yardımıyla kullanarak gerçek ekonomik, işletme ve finansal zaman serilerini tahminleyebilmek.
4   Box-Jenkins tahminleme yöntemini iyi şekilde anladığını göstermek ve bir istatistiksel paket program kullanarak gerçek ekonomik, işletme ve finansal zaman serilerini Box-Jenkins yöntemi ile tahminlemeye yönelik bilgi ve becerilerini sergilemek.
5   Güven düzeyi yüksek ve doğru yöntemleri kullanarak işletme ortamındaki zaman serilerini analiz etme becerisini göstermek.
6   Tam bir tahmin yapma konusunda deneyim kazanmak ve bilgisayar çıktılarını yorumlama ve rapor yazımı konusunda becerilerini sergilemek.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Tahminlemeye Giriş
2 Temel istatistiksel kavramların gözden geçirilmesi Tahminleme projesi alanlarının ve proje detaylarının tanıtılması
3 Veri yapılarının araştırılması ve tahminleme tekniklerine giriş Otokorelasyon analizi, tahmin tekniğinin seçilmesi, tahmin hatasının ölçülmesi, tahmin tekniğinin uygunluğunun belirlenmesi
4 Hareketli Ortalamalar ve Düzleme Yöntemleri Ortalamaya dayalı tahmin yöntemleri, üssel düzleme, Holt-Winters yöntemleri, trend ve mevsimsel bileşenler. Proje önerisinin teslimi Sınıf içi etkinlik: Bilgisayar uygulamaları ve laboratuvar alıştırmaları
5 Zaman Serileri ve Bileşenleri Ayrıştırma, Mevsimsel Düzeltmeler
6 Basit Regresyon Basit regresyon doğrusu ile tahmin, varyans ayrıştırması, hipotez testleri, artıkların analizi, değişken dönüşümleri Sınıf içi etkinlik: Bilgisayar uygulamaları ve laboratuvar alıştırmaları
7 Çoklu Regresyon Analizi Korelasyon matrisi, Çoklu regresyon modeli ve katsayıların yorumlanması, çoklu regresyon modellerinde çıkarım, kukla değişkenler, çoklu doğrusallık, en iyi eşitliğin seçimi, regresyon tanıları
8 Zaman Serileri ile Regresyon Otokorelasyon, Durbin-Watson testleri, otokorelasyon sorunlarına çözümler, heterojen varyans problem, ekonometrik tahminleme, eşbütünleşik zaman serileri Sınıf içi etkinlik: Bilgisayar uygulamaları ve laboratuvar alıştırmaları
9 Box-Jenkins (ARIMA) metodolojisi Box-Jenkins metodolojisi, model inşa stratejisinin gerçekleştirilmesi, p, d, q terimlerinin tanıtılması, ARIMA modellerinin optimizasyonu Sınıf içi etkinlik: Bilgisayar uygulamaları ve laboratuvar alıştırmaları
10 Yargısal tahminleme ve tahmin düzeltmeleri Delphi yöntemi, senaryo yazımı, tahminlerin birleştirilmesi
11 Tahminleme Projesi Sunumları Tahminleme projesinin email ve çıktı olarak öğretim üyesine teslimi (En geç hafta başında)
12 Tahminleme Projesi Sunumları

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Ders Kitabı:

Business Forecasting. John E. Hanke and Dean W. Wichern, 9th Edition, Pearson Education, 2009.

2. Yardımcı Kaynaklar:

Business Forecasting. J. Holton Wilson and Barry Keating, 6th Edition, Irwin/McGraw-Hill, 2009.
Forecasting Methods and Applications. Spyros Makridais, Steven C. Wheelwright and Rob. J. Hyndman, 3th Edition or later. John Wiley and Sons Inc.

3. Yazılımlar:
Minitab
SPSS ® (Statistical Package for Social Sciences)

4. Hesap makinesi:
Öğrenciler, sınıf içi, dışı ve sınav esnasında çeşitli hesaplama problemleri için bilimsel bir hesap makinesine ihtiyaç duyacaktır.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Dersler
Ders anlatımı yüksek derecede etkileşimlidir ve formatı doğrudandır. Öğretim üyesi öğrencileri ortaya çıkan sorulara yanıt vermeye yönlendirir ve tartışılan konulardaki görüşlerini sunmalarını ister. Dersler, kavramanın ek açıklamalar ve örneklerle önemli ölçüde pekiştirildiği bir ortamda temel tahminleme araçları ve zaman serisi analizi tekniklerinin aktarımına yöneliktir.
2. Metin Okumaları
Her hafta kitap içinden metin okumaları, yeni tahminleme kavramlarını ve sayısal teknikleri tanıtacaktır. Okumalar ileri düzeyde iş tahminlerinin oluşturulması ve yorumlanması için gereken hem teorik altyapı hem de teknik becerileri sağlayacaktır.
3. Gözden Geçirme Oturumları ve Sınıf Tartışmaları
Gözden geçirme oturumları sıklıkla öğretim üyesi tarafından gerçekleştirilecektir. Sınıf içi ödevler ve ev ödevleri bu oturumlarda çözülecek problemlerin temelini oluşturacaktır. Öğrencilerin sınıf tartışmalarına katılımı önemli ölçüde teşvik edilecektir.
4. Bilgisayar Uygulamaları
Laboratuar uygulamalarında, gerçek ekonomik, işletme ve finansal zaman serisi verilerinin analizini gerçekleştirmek amacıyla elektronik tablo yazılımı ve belirli bir istatistiksel eklenti paketi tanıtılacaktır

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 ARS ARASINAV
2 ODV ODEV PROJE
3 SUN SUNUM
4 YYBN YARIYIL SONU BAŞARI NOTU ARS * 0.40 + ODV * 0.40 + SUN * 0.20

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

1. Ara Sınav

Ara sınav, metin okumalarında tanıtılan kavramları ölçecek ve gerçek tahminleme problemlerini çözmek için öğrenilen teknikleri uygulama fırsatı sağlayacaktır.

2. Tahminleme Projesi ve Sunum

Her öğrencinin, geliştirdiği kavram ve örnekleme becerilerini, bir döviz kurunun zaman serisinin, hisse senedi fiyatı ya da endeksinin analizi gibi kişisel ya da profesyonel ilgi alanına giren bir konuya uygulamasına imkân veren bir Bağımsız Tahminleme Projesini tamamlaması gerekmektedir.

Her hafta kitap üzerinden ilerlendikçe ve yeni tahminleme teknikleri tanıtıldıkça öğrenciler bu yeni becerilerini projelerine uygulayacaklardır. Dönem sonunda öğrenciler oldukça kapsamlı bir tahmin geliştirmiş olacaklardır.

Öğrenciler projeyi tamamlayarak gerçek ekonomi, işletme ve finans problemlerine yönelik tahminleme tekniklerinin belirlenmesi ve uygulanması üzerinden analitik ve iletişim becerilerini geliştirecektir. Proje raporları ve sunumlar, öğrencilerin sonuçları aktarırken istatistik dilini kullanma yetkinliklerini geliştirecektir.

Projeyle uyumlu olarak sık sık ev ödevleri de verilecektir. Öğrencinin bu problemler üzerinde çalışması ve bunları anlaması, dersi başarıyla tamamlayabilmesi için şarttır. Öğrencilerin tüm ev ödevi problemlerine sınavlar için bir hazırlık aracı olarak çalışmaları ileri derecede önerilmektedir.

Ev ödevlerini tamamlayarak, her öğrenci analitik becerilerini geliştirecek ve aynı zamanda veri girişi ve analizi için elektronik tablo yazılımı ve bir istatistiksel paket programı üzerinde yetkinliğini artıracaktır. Her öğrenci, sınıf tartışmalarına ve sınıf içi ödevlere aktif şekilde katılarak iletişim ve analitik becerilerini istatistiksel kavramlar ve işletme uygulamaları üzerinden geliştirecektir

Değerlendirme Kriteri

1. Sınavda her bölümden bir ana konu yer alacaktır. Her bir konuya ilişkin bir ya da daha fazla soru sorulacaktır. Öğrencilerin genel başarı durumlarına ve öğretim üyesinin inisiyatifine bağlı olarak, notların dönüşümünde çan-eğrisi hesaplamaları kullanılabilir. Bu durumda, öğrencinin çan eğrisi hesaplamalarına katılabilmeleri için her sınavdan en az 25 puan almaları gerekmektedir. Eğer bir sınav sorusu yanıtsız bırakılmışsa o sorunun değeri sınav sonucundan çıkarılacaktır. Yalnızca yanıt verilmişse (bu yanıta nasıl ulaşıldığını gösteren hesaplamalar yoksa) soru değerinin %25i ile puanlandırılacaktır.

2. İki not arasındaki sınırda olan notlar için iyi bir katılım, notunuzu bir üst düzeye taşıyacaktır.

3. Tahminleme projesi öğretim üyesi tarafından notlandırılacaktır. Proje, konunun açık şekilde anlaşılmış olması, ele alış ve tartışmanın özgünlüğü, sonuçların doğruluğu, rapor içeriğinin kapsamlılığı ve analizin derinliği, netlik ve organizasyon, format, noktalama, gramer gibi sunum mekanikleri ve görsellerin kaliteleri üzerinden değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

İngilizce

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70 ine katılım zorunludur.
2. Her türlü kopyacılık eylemi disiplin soruşturması açılması ile sonuçlandırılacaktır.
3. Geciken tahminleme projesi raporlarında gecikilen her gün için bir harf notuna denk puan düşüşü olacaktır.
4. Öğrencilerin bu ders için kendi hesap makinelerinin olması gerekmektedir. Sınav sırasında hesap makinesi değişimine izin verilmeyecektir. Cep telefonları sınav esnasında hesap makinesi olarak kullanılamayacaktır.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Yrd. Doç. Dr. Aysun Kapucugil İkiz
Eposta: aysun.kapucugil@deu.edu.tr Oda no: 126/A Ofis tel: 232.3018286

Dersin asistanı: Mehmet Çağlıyangil
Eposta: mehmet.cagliyangil@deu.edu.tr Oda no: 123

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

İlan Edilecektir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 12 4 48
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 10 3 30
Ödev Hazırlama 8 5 40
Sunum Hazırlama 2 5 10
Vize Sınavına Hazırlık 1 15 15
Vize Sınavı 1 1,5 2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 145

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12PK.13PK.14PK.15
ÖK.11415424443
ÖK.2141535443
ÖK.313153533
ÖK.413153533
ÖK.51515344332
ÖK.6141544545322