DERECE PROGRAMLARI

: Dilbilimi

Genel Tanım

Kuruluş (kuruluş tarihi, programın genel yapısı)

Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dilbilim Bölümü, 1998 yılında kurulmuştur. Bölümümüz şu anda 7 öğretim üyesi ve 3 öğretim görevlisi ile devam etmektedir. Ayrıca 5 araştırma görevlisi 35. madde kapsamında bölümümüz kadrosunda bulunmaktadır.
Dilbilim Bölümü, misyonu doğrultusunda, 'dil' ve dilin biyolojik, ruhbilimsel ve toplumsal yönlerinin bir bütün olarak düşünüldüğü geniş açılı ve birleştirici bakış açısını benimsemektedir.
Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dilbilim Bölümü'nün amacı, öncelikle Türkçe üzerine Dilbilim çalışmalarına katkıda bulunmak ve bu bağlamda araştırma temelinde yetkin çalışmalar sunmak, Türkiye'de dilbilim alan yazınında gözlemlenen eksikliklere ilişkin çalışmalar yürütmek ve Türkçenin doğru ve etkin bir biçimde kullanımına yönelik gerek eğitimsel gerekse de akademik katkı sağlamaktır.

Kazanılan Derece

Dilbilim, Lisans Derecesi

Derecenin Düzeyi

Birinci Düzey ( Lisans Derecesi )

Kabul ve Kayıt Koşulları

Dilbilim Bölümü ÖSYM tarafından yürütülen YGS sınavları yoluyla yabancı dil puanı ölçütüne göre öğrenci almaktadır.

Önceki Öğrenmenin Tanınması Hakkında Kurallar

Öğrencilerimizin Dilbilim Bölümü'ne kayıt yaptırmadan önceki öğrenim yaşantıları (dikey geçiş, yatay geçiş ve üniversite içindeki geçişler) Yüksek Öğretim Kurulu'nun belirlemiş olduğu "Yükseköğretim Kurumlarında Ön lisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik" kapsamında değerlendirilmektedir. Öğrenci bölümün öğretim planında bulunan derslerden bazılarını daha önce öğrenim gördüğü kurumlarda başarıyla tamamlamışsa, oluşturulan intibak komisyonunun görüşleri doğrultusunda, bu derslerin tümünden ya da bazılarından muaf sayılabilmektedir.

Yeterlilik Koşulları ve Kuralları

Dilbilim Bölümü Lisans programından mezun olabilmek için 8 yarıyıllık öğretim planında önerilen 240 AKTS karşılığı tümünü başarıyla tamamlamak ve 4.00 üzerinden en az 2.00 ağırlıklı not ortalamasına sahip olmak gereklidir.

Program Profili (programın amacı, programın yapısı, yöneldiği alanlar, bölüm olanakları)

Dilbilim lisans programının amacı: Dilbilimin uygulanabildiği her alanda hizmet verebilecek bilgi, beceri ve yetkinliklerle donatılmış, etik değerlere ve sosyal sorumluluk bilincine sahip olan; yerel ve küresel boyuttaki değişim ve gelişmeleri izleyerek bunların dilbilim alanı üzerindeki etkilerini yorumlayabilen; edindiği kuramsal bilgileri benimseyerek uygulamaya dönüştürebilen; ulusal ve uluslararası koşullarda var olan potansiyelini geliştirebilen dilbilimciler yetiştirmek.
Dilbilim lisans programının dili Türkçedir. Ancak alanyazındapek çok araştırma gerek ülkemizde gerekse yurtdışında İngilizce üretilmektedir. Bu nedenle programın isteğe bağlı İngilizce Hazırlık sınıfı mevcuttur.
Dilbilim Bölümü ile Fakültemizin Felsefe Bölümü arasında Çift Anadal ve Yandal Programların yürütülmesi konusunda anlaşmaya varılmıştır. Bu doğrultuda Üniversitemizin Çift Anadal ve Yandal Yönetmenliklerinde belirlenen koşulları sağlayan Dilbilim Bölümü öğrencileri Felsefe Bölümünde Çift Anadal veya Yandal yapabilirler.

Temel Program Kazanımları

PÇ1. Temel dilbilim kavramlarına ve kuramlarına ilişkin bilgi sahibi olma.
PÇ2. Dilbilim alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanabilme ve uygulayabilme.
PÇ3. Türkçenin sesbilgisi, biçimbilimi, anlambilimi ve sözdizimine ilişkin bilgi sahibi olma.
PÇ4. Dilbilimin sosyoloji, felsefe, etnoloji, psikoloji, nöroloji, bilgisayar bilimleri, çeviribilim ve adli bilimler gibi alanlarla ilişkisi ve bu alanlarla ortak yürüttüğü çalışmalara ilişkin bilgi sahibi olma.
PÇ5. Dilbilim alanı ile ilgili sorunlara yönelik olarak veri toplama, çözümleme, eleştirel bir yaklaşımla yorumlama, değerlendirme ve çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak sunabilme.
PÇ6. Türkçeden İngilizce, İngilizceden Türkçeye farklı düzeylerde çeviri yapabilme.
PÇ7. Alanının gerektirdiği ölçüde bilgisayar yazılımları ile bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme.
PÇ8. Bireysel (bağımsız) çalışabilme veya ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme.
PÇ9. Dilbilim alanındaki ve dünyadaki gelişmeleri yaşam boyu öğrenme bilinci ile takip edebilme ve bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirebilme.
PÇ10. Alanındaki uzman kişi ve kuruluşlarla yazılı ve sözlü olarak etkin iletişim kurabilme.
PÇ11. İngilizceyi Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri izleyebilme ve ilgili alandaki kişi ve kuruluşlarla bu dilde iletişim kurabilme.
PÇ12. Almanca ya da Rusça dillerinden birini Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak iletişim kurabilme.
PÇ13. Dilbilim alanı ile ilgili konularda disiplinler arası araştırma ve inceleme yapabilme.
PÇ14. Alanındaki bilgi ve becerileri kullanarak kendisinin ve üyesi olduğu ekipteki diğer bireylerin öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve gelişim süreçlerini destekleyebilme.

Temel Program Kazanımları

1   Temel dilbilim kavramlarına ve kuramlarına ilişkin bilgi sahibi olma.
2   Dilbilim alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanabilme ve uygulayabilme.
3   Doğal dillerin ve özellikle Türkçenin sesbilgisi, biçimbilim, sözdizim ve anlambilim özelliklerine ilişkin bilgi sahibi olma.
4   Dilbilimin sosyoloji, felsefe, etnoloji, psikoloji, nöroloji, bilgisayar bilimleri, çeviribilim ve adli bilimler gibi alanlarla ilişkisi ve bu alanlarla ortak yürüttüğü çalışmalara ilişkin bilgi sahibi olma.
5   Dilbilim alanı ile ilgili sorunlara yönelik olarak veri toplama, çözümleme, eleştirel bir yaklaşımla yorumlama, değerlendirme ve çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak sunabilme.
6   Dilleri sınıflandirabilme, diller hakkında bilgi sahibi olma ve dil hakkında konuşabilme.
7   Alanının gerektirdiği ölçüde bilgisayar yazılımları ile bilişim ve bilgi teknolojilerini temel düzeyde kullanabilme.
8   Bireysel ve/veya grup üyesi olarak çalışabilme ve sorumluluk alabilme.
9   Dilbilim ve diğer bilim alanlarındaki ve dünyadaki gelişmeleri yaşam boyu öğrenme bilinci ile takip edebilme ve bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirebilme.
10   Alanındaki uzman kişi ve kuruluşlarla yazılı ve sözlü olarak etkin iletişim kurabilme.
11   Dilbilim küçük ölçekli ve büyük ölçekli alanlarıyla ilgili olarak araştırma yapabilme.
12   Dilbilimin küçük ölçekli ve büyük ölçekli alanlarıyla ilgili olarak akademik metin üretebilme.
13   Dilbilim alanı ile ilgili konularda disiplinler arası araştırma ve inceleme yapabilme.
14   Alanındaki bilgi ve becerileri kullanarak kendisinin ve üyesi olduğu gruptaki diğer bireylerin öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve gelişim süreçlerini destekleyebilme.

Mezunların İstihdam Profilleri

Bu derece, sahibinin mesleğini özel ve resmi kuruluşlarda icra etmesini sağlar. Bölüm mezunları; üniversite rektörlükleri ve yabancı diller okulları bünyesinde Türkçe ve İngilizce okutmanlığı, fakülteleri bünyesinde ise araştırma görevliliği yapabilmektedir. Mezunlarımız akademik kariyer dışında, çevirmenlik, terim uzmanlığı, çeşitli kurumların görüntülü ve sesli iletişim birimlerinde danışmanlık, basın-yayın ve tanıtım alanlarında çalışan kurumlarda düzeltmenlik, metin yazarlığı, özel ya da resmi kurumların iç ve dış yazışmalarında dilin doğru kullanımı açısından denetmenlik, reklam ajanslarında reklam yazarlığı gibi görevleri de başarıyla yürütmektedir.

Üst Derece Programlarına Geçiş

Lisans eğitimini başarı ile tamamlayan adaylar ALES sınavından geçerli not almaları ve yeterli düzeyde İngilizce dil bilgisine sahip olmaları koşuluyla Dilbilim, Türkçe Öğretmenliği ve Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi ve Çeviribilim gibi alanlarda lisansüstü programlarda öğrenim görebilirler.

TYYÇ - Program Yeterlilikleri İlişkisi


Ders Yapısı ve Kredileri

Dilbilim bölümü öğretim planında öğrencilere toplam 240 AKTS'ye karşılık gelen dersler önerilmektedir. Öğrencilerin, 44 zorunlu ve 14 seçmeli ders almaları gerekmektedir. Öğrenciler üçüncü ve dördüncü yarıyıllarda iki bölüm içi seçmeli ders; beşinci, altıncı ve yedinci yarıllarda bir bölüm içi seçmeli ders ve bir bölüm dışı seçmeli ders; sekizinci yarılda ise 9 (dokuz) AKTS karşılığı bölüm içi seçmeli ders ve bir bölüm dışı seçmeli ders almak zorundadır.
D:Ders U:Uygulama L:Laboratuvar
B:Bahar Dönemi G:Güz Dönemi H:Her İki Dönem
1 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 ATA 1001 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I ZORUNLU 2 0 0 2
G 2 DİL 1001 Dilbilime Giriş I ZORUNLU 2 0 0 4
G 3 DİL 1015 Dil ve İletişim ZORUNLU 2 0 0 4
G 4 DİL 1017 Bilimsel Araştırma Yöntemleri ZORUNLU 3 0 0 6
G 5 DİL 1019 Sesbilgisi ve Sesbilim ZORUNLU 2 1 0 6
G 6 DİL 1021 İngilizce Dilbilgisi ZORUNLU 2 1 0 4
G 7 KPD 1000 Kariyer Planlama ZORUNLU 1 0 0 2
G 8 TDL 1001 Türk Dili I ZORUNLU 2 0 0 2
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 0
TOPLAM:   30
 
2. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 ATA 1002 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II ZORUNLU 2 0 0 2
B 2 DİL 1002 Dilbilime Giriş II ZORUNLU 2 0 0 4
B 3 DİL 1018 Türkçenin Sesbilgisi ZORUNLU 2 1 0 5
B 4 DİL 1020 Etkili Konuşma ve Diksiyon ZORUNLU 1 2 0 5
B 5 DİL 1022 Yazılı Anlatım ZORUNLU 2 1 0 4
B 6 DİL 1024 Okuma Edimi ZORUNLU 2 1 0 6
B 7 TDL 1002 Türk Dili II ZORUNLU 2 0 0 2
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 2
TOPLAM:   30
 
2. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 BDE 1003 Beden Eğitimi SEÇMELİ 2 0 0 2
B 2 GSH 1003 Halk Oyunları SEÇMELİ 2 0 0 2
B 3 GSM 1003 Müzik SEÇMELİ 2 0 0 2
 
3 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 2007 Toplumdilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
G 2 DİL 2033 Biçimbilim ZORUNLU 2 1 0 6
G 3 DİL 2035 Dilbilim ve Çeviri ZORUNLU 3 0 0 4
G 4 DİL 2041 Türkçenin Yapısı ZORUNLU 3 0 0 5
G 5 DİL 2043 Yazma Edimi ZORUNLU 2 1 0 5
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
3 .Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 2021 Öğrenme Kuramları SEÇMELİ 2 0 0 3
G 2 DİL 2025 Deyimbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
G 3 DİL 2039 Türkçenin Güncel Sorunları SEÇMELİ 2 0 0 3
 
4. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 2018 Dil ve Kültür ZORUNLU 3 0 0 4
B 2 DİL 2034 Türkçenin Biçimbilimi ZORUNLU 2 1 0 6
B 3 DİL 2036 Dilbilim Tarihi ZORUNLU 2 0 0 4
B 4 DİL 2046 Metindilbilim ZORUNLU 3 0 0 5
B 5 DİL 2050 Konuşma Edimi ZORUNLU 2 1 0 5
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
4. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 2040 Türk Dilinin Tarihsel Gelişimi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 2 DİL 2042 Yabancı Dil Eğitimi ve Yöntemleri SEÇMELİ 2 0 0 3
B 3 DİL 2044 Dil Politikaları ve Dil Planlaması SEÇMELİ 2 0 0 3
B 4 GÇD 1000 Gönüllülük Çalışmaları SEÇMELİ 1 2 0 4
 
5 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 3007 Psikodilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
G 2 DİL 3039 Sözdizim ZORUNLU 2 1 0 6
G 3 DİL 3043 Bilgisayar Teknolojilerinde Dilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
G 4 DİL 3045 Çeviri Yöntemleri ZORUNLU 2 1 0 5
G 5 DİL 3051 Anlambilim ZORUNLU 3 0 0 5
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
5 .Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 3041 Medya Çalışmaları ve Dil SEÇMELİ 2 0 0 3
G 2 DİL 3047 Dil ve Toplumsal Cinsiyet SEÇMELİ 2 0 0 3
G 3 DİL 3055 Dil ve Biyoloji SEÇMELİ 2 0 0 3
 
6. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 3008 Nörodilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
B 2 DİL 3042 Türkçenin Sözdizimi ZORUNLU 2 1 0 6
B 3 DİL 3050 Çeviri Uygulamaları ZORUNLU 2 1 0 5
B 4 DİL 3052 Terimbilim ZORUNLU 3 0 0 4
B 5 DİL 3056 Edimbilim ZORUNLU 3 0 0 5
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
6. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 3036 Sözcükbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
B 2 DİL 3044 Reklam Dili SEÇMELİ 2 0 0 3
B 3 DİL 3046 Üretici Sözdizim SEÇMELİ 2 0 0 3
 
7 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 4003 Söylem Çözümlemesi ZORUNLU 3 0 0 5
G 2 DİL 4005 Uygulamalı Dilbilim ZORUNLU 3 0 0 5
G 3 DİL 4027 Göstergebilim ZORUNLU 3 0 0 5
G 4 DİL 4043 Mesleksel Dil Kullanımı ZORUNLU 1 1 0 4
G 5 DİL 4047 Dilbilim Kuramları ZORUNLU 3 0 0 5
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
7 .Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 4035 Sözlükbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
G 2 DİL 4041 Tür Çözümlemesi SEÇMELİ 2 0 0 3
G 3 DİL 4045 Bilişsel Dilbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
G 4 DİL 4049 Sesbilimsel Çözümleme SEÇMELİ 2 0 0 3
 
8. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 4040 Eleştirel Söylem Çözümlemesi ZORUNLU 3 0 0 5
B 2 DİL 4056 İletişim Becerileri ZORUNLU 2 1 0 5
B 3 DİL 4060 Adli Dilbilim ZORUNLU 3 0 0 5
B 4 DİL 4062 Biçembilim ZORUNLU 2 0 0 6
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 9
TOPLAM:   30
 
8. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 4016 Karşılıklı Konuşma Çözümlemesi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 2 DİL 4042 Diploma Projesi SEÇMELİ 0 6 0 6
B 3 DİL 4046 İşlevsel Dilbilgisi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 4 DİL 4052 Politik Söylem Çözümlemesi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 5 DİL 4058 Bütünce Dilbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
 

Sınavlar, Ölçme ve Değerlendirme

Dilbilim Bölümü Öğretim Planında yer alan her ders için yazılı sınav, sözlü sınav, ödev hazırlama, araştırma yürütme, bitirme tezi yazma ya da ders içi etkinlik değerlendirme gibi farklı ölçme ve değerlendirme yöntemi kullanılabilmektedir. Her ders için uygulanan ölçme ve değerlendirme şekli "Ders Tanıtım Formu"nda ayrıntılı bir şekilde tanımlanmıştır.

Mezuniyet Koşulları

Eğitim programındaki tüm dersleri ve 240 AKTS kredisini başarıyla tamamlayan, kümülatif not ortalaması en az 2.00/4.00 olan öğrenciler Lisans derecesi almaya hak kazanırlar. Mezuniyet koşulları Yeterlilik Koşulları ve Kuralları bölümünde açıklandığı gibidir.

Çalışma Şekli (tam zamanlı,yarı zamanlı,e-öğrenme)

Tam gün

Adres ve İletişim Bilgileri (program başkanı veya eşdeğeri)

Program Başkanı: Prof. Dr. Kamil İŞERİ
Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dilbilim Bölümü
Tınaztepe Yerleşkesi Buca / İZMİR 35160, tel: +90 232 301 94 28
e-mail: kamil.iseri@deu.edu.tr.

AKTS/DS Koordinatörü: Dr.Ögr.Üyesi Gülsüm Songül ERCAN
Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dilbilim Bölümü,
Tınaztepe Yerleşkesi Buca / İZMİR 35160, tel: +90 232 301 86 32
e-mail: songul.ercan@deu.edu.tr

Bölüm internet sayfası: http://dilbilim.deu.edu.tr