Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
İLA 4003	İSLAM MEZHEPLERİ TARİHİ	ZORUNLU	3	0	0	4

Dersi Veren Birim

İlahiyat

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

PROFESÖR ABDULLAH BÜLENT ÜNAL

Dersi Alan Birimler

İlahiyat
İlahiyat Fak. (İkinci Öğretim)

Dersin Amacı

-İslam tarihi boyunca meydana gelen ve dini karakter taşıyan zümreleşmeler ile fırkaların oluşumuna etki eden sosyal, kültürel, siyasal arka planı ve farklılaşmalarının sebeplerini, teşekkül süreçlerini, inanç ve fikirlerini, mensuplarını, edebiyatını, yayıldıkları bölgeleri, İslam düşüncesine katkılarını ortaya koymak;
-Dinin anlaşılma biçimleri olan mezheplerin din ile özdeşleştirilemeyeceği fikrini geliştirerek öğrencilere karşılaşabilecekleri farklı inanç ve düşünceye sahip kişi ve topluluklara karşı olabildiğince hoşgörülü davranma bilincini kazandırmaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	İslam Mezhepleri Tarihi nin temel kaynakları, yöntemi ve kavramları hakkında bilgi sahibi olur.
2	İtikadi ve siyasi İslam mezheplerinin ortaya çıkışında etkili olan belli başlı faktörleri (dinî metinler, siyaset, toplumsal değişme, insan unsuru, eski kültür ve medeniyetler gibi) öğrenir.
3	Dinin anlaşılması ve yorumlanmasında insanların farklı bakış açılarına sahip olabileceklerini kabul eder; İslam düşüncesi içerisindeki farklı anlayış ve görüşleri öğrenir.
4	İslam tarihi boyunca ortaya çıkan fırkaların teşekkül süreçleri, inanç ve fikirleri, mensupları, edebiyatı, yayıldıkları bölgeler ile İslam düşüncesine katkıları hakkında bilgi sahibi olur.
5	İslam mezhepleri ile İslam arasındaki ilişkiyi analiz edebilme becerisini kazanarak mezheplerin dinle özdeşleştirilemeyeceğini, farklı mezheplere mensup olanların birbirlerine karşı hoşgörü ve anlayışla davranmaları gerektiğini kavrar.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	İslâm Mezhepleri Tarihinin Temel Kavramları, Kaynakları ve İlişkili Olduğu Bilim Dalları
2	Mezheplerin Doğuşunda Etkili Olan Siyasî, Sosyal ve Dinî Sebepler
3	Hakem Olayı, Haricîlik ve İbâdiyye
4	Mürcie ve Mu tezile
5	Ehl-i Sünnet: Kavramsal Çerçeve ve Teşekkül Süreci
6	Ehl-i Sünnet: Selefiyye ve Halefiyye:Eş arîlik, Mâturidîlik
7	Şîa: Şiîliğin Doğuşu ve İsimlendirme sorunu
8	Arasınav
9	Şiî Mezhepler: Zeydîlik
10	Şiî Mezhepler: İsmailîlik-Bâtınîlik - İmamiyye
11	Ğulât Fırkalar: Nusayrîlik, Dürzîlik, Yezîdilik
12	Ğulât Fırkalar: Nusayrîlik, Dürzîlik, Yezîdilik
13	Mehdî İnancından Hareketle Oluşan Fırkalar: Bâbîlik-Bahâilik, Kadıyanîlik
14	Vehhâbîlik
15	Yarıyılsonu sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. E. Ruhi FIĞLALI, Günümüz İslam Mezhepleri, İzmir 2008.
2. Abdülkâhir el-Bağdâdî, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara 1991.
3. W. Montgomery WATT, İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri, çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara 2010.
4. Sönmez KUTLU, Mezhepler Tarihine Giriş, İstanbul 2008.
5. M. Saffet SARIKAYA, İslâm Düşünce Tarihinde Mezhepler, İstanbul 2011
6. Mehmet S. HATİBOĞLU, İslâm da İlk Siyasî Kavmiyetçilik: Hilâfetin Kureyşliliği, Ankara 2005.
7. Sönmez KUTLU, Mürcie Mezhebi: Doğuşu, Fikirleri, Edebiyatı ve İslam Düşüncesine Katkıları , GÜÇİFD, I/1, s. 168-210.
8. Osman AYDINLI, Mu'tezile Ekolü Teşekkülü, İlkeleri ve İslam Düşüncesine Katkıları , Ma'rife, III/3, s. 27-54.
9. E. Ruhi FIĞLALI, Abdullah b. Sebe , DİA, I, 133-134; Cemel Vak ası , DİA, VII, 320-321; Hâricîler , DİA, XVI, 169-175; Gadîr Hum , DİA, XIII, 279.
10. Mustafa FAYDA, Bedevi , DİA, V, 311-317
11. E. Ruhi FIĞLALI, İmamiye Şiası, İstanbul 2008.
13. Avni İLHAN, Mehdilik, İstanbul 1993

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders Anlatımı

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Arasınav
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 +FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme
5	BBN	BütSonu BaşarıNotu	VZ * 0.40 +BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

bulent.unal@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Serbest

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	13	3	39
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	13	3	39
Vize Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Vize Sınavı	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			105

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.6	PK.8	PK.15
ÖK.1	1	1	5	1
ÖK.2	1	1	5	2
ÖK.3	1	1	5	1
ÖK.4	1		5	1
ÖK.5	1	1	5	2

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI