Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
İLA 1110	HADİS I (ARP)	ZORUNLU	4	0	0	4

Dersi Veren Birim

İlahiyat

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

YRD.DOÇENT ABDÜLKADİR PALABIYIK

Dersi Alan Birimler

İlahiyat
İlahiyat Fak. (İkinci Öğretim)

Dersin Amacı

Bir önceki dönemde Hadis Usûlüne dair yeterli düzeyde bilgi edinmiş olan öğrenciye, teoriyi pratiğe dökerek metin okuma tecrübesi kazandırmak. Meşhur ve güvenilir hadis kaynaklardan seçilmiş örnek hadis metinleri vasıtasıyla, Hz. Peygamber'in emir, nehiy, tavsiye ve nasihatlerini açıklamalı olarak (şerhederek) işlemek. Hadis metinlerini ihtivâ eden aslî ve yardımcı kaynakların sistematiği hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, kısa hadis metinlerini anlamlarıyla birlikte ezberletmek.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Hadis okuma ve okutma usûlünü ders hocasının rehberliğinde kavrayarak, hadis tedrîsinde uyulması gereken edebleri öğrenir.
2	Kütüb-i Sitte başta olmak üzere farklı hadis kaynaklarından seçilmiş olan sahih, hasen (ve gerekirse zayıf) Arapça hadis metinleri üzerinde bir hadisin "unsurlarını" görecek, hadisin sıhhat derecesini bilecek, hadis râvîleri hakkında kısa malûmat edinecek, hadis metninde geçen "garîb" kelimeleri ilgili literatürden tetkik etmenin yöntemini öğrenecek, doğru okuma ve doğru tercümenin nasıl olması gerektiğini anlar.
3	Bazen ahlâkî bazen de fıkhî tarafı ağır basan bir hadis metninin, hadis şerhlerinde farklı anlayışlarla nasıl izah edildiğini tecrübe edecek; kendisine bir önceki derste verilen bir hadis metnini, açıklamalı hadis kaynaklarından araştırarak gelip derste arkadaşlarına anlatarak metinlerin çözümüne ve yorumuna aktif katkı sağlar.
4	Hayat boyu kendisine lazım olacak ve gereğiyle amel edip yaşayacağı için unutulmayacak kısa hadis metinlerinden bir demet (en az kırk hadis) ezberler.
5	Bir yandan hadîs-i şerîflerin muhtevâsıyla dînî bilgisini ve ahlâkî meziyetlerini artırırken, diğer yandan yeri geldikçe sahâbîler, muhaddisler ve hadis râvîlerinin (ashâbü'l-hadîs'in) fazilet dolu örnek hayatlarından aktarılan ibretli anekdotları dinleyerek şahsiyetini geliştirme yönünde mesafe katedecektir.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Hz. Peygamber'in örnekliği ve onun rehberliğine olan ihtiyacımız, Sahâbe-i kirâmın Hz. Peygamber'in sünnetine bağlılığı, hadis kitaplarının bilim ve kültür tarihindeki yeri, hadisçilerin hizmet ve sorumlulukları, hadis okuma usûlleri (serd, el-hallü ve'l-bahs, el-im'ân), bir hadis dersine başlama ve işleme usûlü
2	Hatîb-i Bağdâdî'nin "Muhtasaru nasîhati ehli'l-hadîs" adlı risâlesinin tanıtımı, yine onun "el-Câmi' li ahlâki'r-râvî" adlı eserinden hadis öğrencisi ile ilgili kısmın özeti; öğrencinin uyması gereken edebler: Niyet, ahlâk, Sünnet'in izinden gitmek, "hadisin zekâtını vermek", vekâr, edeb, hocaya saygı, ders dinleme edebi v.s
3	İhlâs, niyet, tevekkül: "Ameller niyetlere göredir", "İman 70 küsur şubedir", "Kuvvetli mü'min zayıf mü'minden daha hayırlıdır"
4	Tevâzû, şefkat, şükür: "Herkes elinin altında bulunan hizmetçisine yediğinden yedirsin, giydiğinden giydirsin", "İnsanlara merhamet etmeyene Allah da rahmet etmez", "İnsanlara teşekkür etmeyen Allah'a da şükretmez", "Mü'min bir yılan deliğinden iki kez sokulmaz"
5	İbadete devam, takvâ, âhirete hazırlık: "Allah suretlerinize ve mallarınıza değil, kalplerinize ve amellerinize bakar", "Ademoğlunun iki vadi dolusu altını olsa üçüncüsünü ister", "Akıllı kişi nefsini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışandır"
6	Emânete riâyet, amele sarılmak: "Emanet zayi edildiğinde Kıyameti bekle", "Cennet size ayakkabınızın parmak bağından daha yakındır, Cehennem de öyledir", "Allah ecelini altmış sene yaşayacak kadar tehir ettiği kimseden özrü-bahaneyi kaldırmıştır"
7	Hakka saygı, emr-i ma'rûf nehy-i münker, ilim ve infâk: "Komşusunun zulüm ve şerrinden emin olmadığı kimse Cennete giremez", "Kim bir münker görürse onu önce eliyle düzeltsin...", "İki kişi dışında hiç kimseye gıbta edilmez:...", "Gerçek zenginlik mal çokluğu değil, gönül doygunluğudur"
8	Ara Sınav
9	Güzel ahlâk, günahtan sakınmak: "Birinizin sırtında bir bağ odun toplayıp taşıması, birinden bir şey istemesinden hayırlıdır", "İyilik güzel ahlaktır, günah ise göğsünü tırmalayan ve başkalarının görmesini istemediğin şeydir", "Dünya mü'minin zindanı, kâfirin cennetidir", "Mü'min Allah katındaki cezanın dehşetini bilseydi Cenneti ummazdı"
10	Fazîletler: "İlim talep etmek her müslüman üzerine farzdır", "Bir müslümanın kardeşiyle üç günden fazla küs kalması helal olmaz", "Kişi dostunun dini üzeredir, bu yüzden kiminle arkadaşlık ettiğine dikkat etsin", "Yedi helâk ediciden sakının...", "Kolaylaştırın zorlaştırmayın, müjdeleyin nefret ettirmeyin"
11	Allah korkusu: "Kişi sevdiği ile beraberdir", "Dünyada yükselen her şeyi aşağı indirmek Allah üzerine bir haktır", "İki göze ateş değmez: Allah korkusundan ağlayan göz, Allah yolunda nöbet bekleyerek geceyi geçiren göz", "Allah bir kimsenin işini en güzel şekilde yapmasını ister", "Kişinin faydasız-boş işleri terketmesi, İslâmının güzelliğindendir"
12	Sorumluluklar: "Hepiniz çobansınız (yöneticisiniz) ve hepiniz güttüğünüzden sorulacaksınız", "Şehid hariç hiç kimse, Cennete girdikten sonra bir daha dünyaya dönmeyi istemez", "İki nimet var ki insanların çoğu onları değerlendirme konusunda aldanmıştır: Sıhhat ve boş vakit"
13	İlim ve hikmet: "Allah kimin hakkında hayır murad ederse, onu Dinde derin anlayış sahibi (fakih) kılar", "Sizden aşağıda olanlara bakınız, sizden yukarıda olanlara bakmayınız", "Utanmazsan dilediğini yap"; Dualar: "Üç dua vardır ki hiç şüphesis kabul olunur: Mazlumun duası, misafirin duası, babanın evladına duası", "Allah'a inandım de ve istikamet sahibi ol".
14	Kul hakkı ve dünya-ahiret dengesi: "Nerede olursan ol Allah'tan kork, bir günahın (seyyienin) ardından onu silecek bir iyilik (hasene) işle", "Kıyamet günü haklar sahiplerine verilecektir. Hatta boynuzlu koyundan boynuzsuz koyunun hakkı alınacaktır", "Ümmetim içinde gerçek müflis, Kıyamet günü namaz, oruç ve zekat sevabıyla gelen, ancak kötü söz söylediği, iffetine dil uzattığı...."
15	Yarıyıl Sonu Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Çakan, İsmail Lütfi, Hadis Öğrenimi: Tarihi ve Güncel Boyut, İstanbul 2011;
Anahatlarıyla Hadis: Bilgisi, Tarihi, Dindeki Yeri ve Okuma-Okutma Yöntemi, İstanbul 2005.
2. Dayhan, Ahmet Tahir, "Hadislerde İlim ve Amel İlişkisi", Anadolu Üniversitesi İlahiyat Önlisans-HADİS, Eskişehir 2010.
3. Buhârî, Muhammed b. İsmâil, es-Sahîh, "Mevsûatü's-Sünne" içinde, İstanbul 1992.
4. Müslim, Ebu l-Hüseyn (Müslim) b. el-Haccâc, es-Sahîh, İstanbul 1992.
5. Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed, es-Sünen, İstanbul 1992.
6. Ebû Dâvud, Süleymân b. el-Eş as es-Sicistânî, es-Sünen, İstanbul 1992.
7. İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, es-Sünen, İstanbul 1992.
8. Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, İstanbul 1992.
9. Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref, Riyâzü's-Sâlihîn: Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Terc. Y. Kandemir, İsmail L. Çakan, R. Küçük, Erkam Yay., İstanbul 1997; Kırk Hadis (Tercüme ve Şerh), Terc. İbrahim Hatiboğlu, İstanbul 2012.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders anlatımı

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Arasınav
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 +FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme
5	BBN	BütSonu BaşarıNotu	VZ * 0.40 +BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Arapça

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

nevzat.asık@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Serbest

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	13	4	52
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	13	2	26
Vize Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Vize Sınavı	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			105

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.3	PK.5	PK.15
ÖK.1	1	5	1
ÖK.2	1	5	2
ÖK.3	1	5	2
ÖK.4	1	5	1
ÖK.5	1	5	1

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI